Websites houden soms bewust informatie achter of verdraaien de feiten om zo de consument te verleiden. Dat zegt hoogleraar consumentenrecht Charlotte Pavillon van de Rijksuniversiteit Groningen tegenover NU.nl. “De manieren om mensen te beïnvloeden met dark patterns worden steeds vernuftiger.” Dark patterns zijn misleidende manieren om consumenten over te laten gaan tot een koop.
Tijdens een verkennend onderzoek hebben Europese toezichthouders bij bijna 150 (onderzochte) webwinkels ten minste drie dark patterns aangetroffen. “Uit onze screening blijkt dat bijna 40% van de websites voor online winkelen vertrouwen op manipulatieve praktijken om de kwetsbaarheden of trucs van consumenten uit te buiten”, stelt ‘Commissioner for Justice”, Didier Reynders van de Europese commissie hierover in een persbericht.
Voorbeelden van dark patterns zijn er genoeg. Denk bijvoorbeeld aan een valse afteltimer bij een korting op een product (‘je hebt nog 5 minuten om deze laptop met korting te kopen!”), of webinterfaces die zo zijn ontworpen om consumenten te verleiden tot aankoop, ook al willen ze dat niet.
Hoogleraar Charlotte Pavillon juicht het toe dat toezichthouders zich inzetten tegen dark patterns, schrijft nieuwssite nu.nl Maar: “Tegen de tijd dat tegen het ene trucje is opgetreden, is er alweer een vernuftigere techniek uitgevonden.”
De Nederlandse toezichthouder ACM heeft aangekondigd vervolgonderzoek uit te voeren naar webwinkels die ongeoorloofde manipulatieve technieken inzetten.